آتا
یا : آتان سوغان آنان ساریمساق اوزون نجه اولدون گول بسر
این ضرب المثل به ریشه و ذات انسانها اشاره دارد. در مواردی که پیش می آید یک نفر خود را والاتر از اصالت خود راهنمایی می کند این مثل بکار می رود.
آتا
آتا ائوینده اوگئی آنا ار ائوینده قایئن آنا
اوگئی = ننه لیخ (به فارسی نامادری)
در ضرب المثلهای ترکی بسیار پیش می آید که خانه پدری با خانه شوهر مقایسه می شود البته در اینجا قصد قیاس این دو نیست بلکه بیان میکند که در خانه پدری نامادری (تحملش سخت است) و در خانه شوهر مادر شوهر (تحملش سخت است)
آتا
آتامین اولماغینان قورخمورام ، قورخورام عزرائیل قاپینی تانمیه
البته بو آتابابا سوزی بعضی کلمه لرده فرقیلی سی ده ایشلنیر آما مضمون اله بودو
مثلا قاپینی = قاپیمی دا دییللر و...
فارسی : کنایه از بلاییست که در پی آن بلاهای دیگر وجود دارد
آت
آتا مینماخ بیر عیب اولسا؛ آتدان دوشماخ مین عیب دی
بو آتابابا سوزی او زمانلار ایشلنرکی بیری بیر نظره گلن پیس ایش یا اصلا دوز ایشی باشلیه و ایستیه او ایشین آرا دا براخا ، اوندا دییللر کی آتا مینماخ بیر عیب اولسا آتدان دوشماخ مین عیبدی.
فرض الیین بیر نفر ائولنیر و اونون ائولنمسی هر دلیله گوره اشتباه دی ولی بهرحال ائولنیر و بیر مدتدن سورا بوشانماخ ایستیر. بونا او مثل ایشلنر کی یانی ائولنماغین بیر عیب اولسایدی بوشانماغین مین عیب دی