ایلان
این ضرب المثل در زمانی کاربرد دارد که بخواهیم بگوییم فلان کس از بس کارهای بزرگ (نه مثبت) کرده و یا با افراد بزرگ بوده و یا افرادی را که پشت سر گذاشته به غولی تبدیل شده است.
ایلان ییب عمدتا کنایه از بر زمین زدن انسانهای ضعیف است.
اژدها اولوب نیز کنایه از شاخ شدن یا غول شدن است (بزرگ شدن).
البته باید گفت این مثال در معنای منفی خود به کار می رود . مثلا فرض کنید یک کارگر در شرکتی مشغول کار بوده و نتواسته حقوق و مزایای خود را دریافت کند و هر چه کرده و هر کاری از دستش بر می آمده انجام داده و به حق خود نرسیده.
مثلا اگر او با شخصی که با کارفرمایان او آشنا هستند ماجرا را بگوید آن شخص می گوید که اینها مار خورده اند و اژدها شده اند یعنی سخت بتوانی حقت را بگیری.
ایلان ییب اژدها اولوب جزو یکی از ضرب المثلهای پرکاربرد در ترکی ایران و آذربایجان می باشد.
ایلان
ایلانین آغینا دا لعنت قره سینه ده ;
بدین معناست که هر چیزی که انسان از آن متضرر می شود ، برای آدمی خوب و بد ندارد و در هر حالت بد است.
ایلان
ایلان هر یره اَیری گدسه اوز یوواسینا (اوواسینا) دوز گدر
اَیری = کج
یوواسینا (اوواسینا) = به لانه اش
بیشتر در جاهایی که بخواهند بگویند که انسان هر چقدر هم که نااهل باشد ولی در خانواده یا فامیل خود باید درست و صادق باشد بکار می رود.
ایت
ایت ، ایتدیغینان ال چکسه سومسو ماغینان ال چکمز
این مثل در جاهایی کاربرد دارد که انسانی بی شخصیت و هرز هرچند از روی ظاهر خود را درست کند ولی در باطل ذات خود را حفظ می کند
ایت
بیر کسین یا کسلرین سوزلرینین ارزشسیز اولماسیز یتیریر بو مثل بعضی ملتلره ده ایشلنر